محمدعلی بنی‌اسدی

یکی از همین شب‌ها

شبی از شب‌ها،
دیو می‌خواست که از روزنۀ بیداری
خاک وحشت پاشد در چشمم.
تو که خوبم بودی؛
قصه گفتی …
گفتی …
تا خوابم کردی.

-محمد زهری

محمدعلی بنی‌اسدی را به عنوان طراح، نقاش و مجسمه‌ساز می‌شناسیم. او علاوه بر طبع‌آزمایی در گونه‌های مختلف هنری، سال‌های زیادی را به مصورسازی کتاب و مطبوعات سپری کرده است. حاصل این تلاش، هزاران تصویرسازی و جوایز و افتخارات متعددی چون کاندیداتوری برای جایزه هانس کریستین اندرسن 2012 است که باعث شد او در میان 5 تصویرگر برتر جهان قرار گیرد.
گرچه تصویرسازی‌های او برای گونه‌های مختلف ادبی خلق شده‌اند، ولی با توجه به اینکه او سه بار متن هزارویک شب را مصور کرده، شاید بتوان داستان‌های هزارویک شب را متن مورد علاقه هنرمند به شمار آورد. او نخستین بار، بازنویسی هزارویک شب برای کودکان از شکوه قاسم‌نیا و نرگس آبیار (پیدایش، 1384) را در سه جلد مصور کرد و سپس به مصورسازی متن کامل هزارویک شب با ترجمۀ محمدرضا مرعشی‌پور (نیلوفر، 1390) پرداخت. آخر بار، بازنویسی منظوم هزارویک شب از کاظم مزینانی (منادی تربیت، زیرچاپ) را دستمایۀ خلق آثار هنری قرار داد. مجموع تصاویر این کتاب‌ها بیش از دویست تصویر است که بدون شک پس از نسخۀ مصور هزارویک شب اثر صنیع‌الملک و شاگردان (1268-1275ق.)، بیشترین تعداد تصاویر برای این کتاب به شمار می‌‌آید.
هر کدام از این تصاویر نه تنها روایتگر و مکمل متن کتاب هستند، بلکه به خودی خود و به عنوان یک تابلوی نقاشی نیز ارزشمند و دیدی‌اند. نمایشگاه حاضر تلاش دارد گزیده‌ای از این آثار را از میان اوراق کتاب بیرون آورد و به مدد شیوۀ چاپ سیلک ارزش‌های هنری آن‌ها دیگر بار در منظر نظر قرار دهد. بدون شک استفاده از مدیا و فورمت جدید باعث تغییراتی در تصویر اصلی شده است.
هزارویک شب سرزمینی سراسر شگفتی است؛ دیوان آمیخته با آدمیان، گدایان پادشاهی‌یافته، رهروان سفرهای معجزه‌آسا، عشق‌های دیریاب، نفرین و دعاهای کارگر، آدمیان در جلد جانوران، جادوی ساحران و ... همگی دنیایی مملو از شعبده و جادو می‌سازد که شگفتی‌آفرین است. بنی‌اسدی جادو و شگفتی هزارویک شب را در تصاویر خود وارد می‌کند. تصاویر که ترکیبی لای‌لایه از طراحی‌های دستی، تصاویر چاپ سنگی، بافت‌های کامپیوتری و ... هستند، فضای وهم‌آلود و پررمزوراز را پدید می‌آورد که مخاطب را به حیرت وامی‌دارد و او را به درون دنیای افسونگر شهرزاد می‌کشاند. با این حال تصاویر جهان اغواگر داستان‌های شهرزاد از دنیای امروز ما جدا نیست و افراد واقعی در تصاویر به چشم می‌خورند و زندگی روزمره در آن‌ها جارییست.