مریم آئین
عباس شهسوار


واق

واق درختی است اساطیری، که صبحگاه بهار کند و شامگاه خزان.و نیز بیشه و جنگلی را گویند که آن درخت در آنجا می باشد. ثمر درخت مذکور به مانند سر آدمی یا دیگر حیوانات است، نیز واک، وزغ (وزق) و قوک را گفته اند، اما در نزد نقاشان و مصوران واق که به صورت داق و داغ نیز ضبط شده است – یکی از اصول هفتگانه نقاشی ایرانی در کنار اسلیمی، ختایی، فرنگی، ابر، فصالی و گره بر شمرده شده است.
در این که آیا واق گونه ای نقش بوده است که هیئت درخت اساطیری مذکور را نشان میداده، نمی توان به قطع و یقین سخن گفت. از این که واژه مذکور را، هنرمندان متاخر با ضبط های مختلف آورده اند، می توان دانست که نقش یا اصل واق را متاخران نیز به درستی نمی شناختند.

کتاب آرائی در تمدن اسلامی، نجیب مایل هروی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، 1372، ص 823